Pomocy - mój jeż gryzie - ABC postępowania

W internecie najczęściej pojawia się informacje, że pigmejski jeż afrykański nie gryzie i generalnie jeże rzeczywiście nie gryzą. Ostatnio jednak napływają do mnie informację o jeżach, które gryzą przedstawię dla Waszego użytku wszelkie informację jakie posiadam w temacie "gryzących" jeży. Moje jeże nie gryzą jednak wnikliwie przeszukałam zagraniczny internet i poniżej tłumaczenie i interpretacja wartościowych informacji:

Podstawową informacją jest, że małe jeże "wszystko wkładają do buzi" chcąc tego spróbować i podgryzają, jednak nie obawiaj się to nie boli. Jednak jeżeli od małego nie oduczysz jeża gryzienia ludzi potem może to okazać się trudne. Jeżeli nie chcesz żeby Twój jeżyk gdy podrośnie gryzł mocniej i bardziej boleśnie, zawsze w momencie gdy zabiera się do podgryzania, dmuchnij mu w nosek, podnieś na niego głos lub spryskaj go wodą. Po kilku takich zabiegach mały jeż z reguły odpuści sobie podgryzanie.

Jeże nie gryzą bez przyczyny, oto kilka przyczyn dla, których jeże gryzą zastanów się czy któraś nie dotyczy Twojego jeża:

Jeże najczęściej gryzą palaczy - zapach tytoniu na palcach może powodować taką reakcje.

Dodatkowo:

1. Nowy zapach / smak

2. Przesilenie sensoryczne (stres związany z nowymi sytuacjami/zapachami/dźwiękami/ludźmi)

3. Ból/ stres (gdy jeż się boi to zwija się z kulkę jednak z powodu braku wokalizacji może poprzez gryzienie komunikować właścicielowi inny problem.)

4. Sporadycznie gryzienie to dla jeża sposób osiągnięcia celu np. jeż chce aby go odstawić. 

Sposoby zapobiegania gryzieniu:

1. Nie karm jeża ręką.

2. Przed zabawą z jeżem myj ręce delikatnym mydłem (takim, które nie pachnie jedzeniem!)

3. Obchodź się z jeżem ostrożnie i delikatnie, upewnij się, że nie sprawiasz mu dyskomfortu ani bólu.

4. Zwracaj uwagę na potrzeby jeża- ból- głód- pragnienie - godziny zabawy - czasami zmiana godzin zabawy z jeżem wystarcza aby jeż przestał gryźć. Czytałam o kilku zgłoszeniach, że jeż po umieszczeniu w jego klatce sporego kawałka materiału/polaru poczuł się bezpiecznie i przestał gryźć. 

Co robić gdy jeż ugryzie:

1. Nie wyrywaj ręki jeżeli jeż zacisnął na niej zęby- wówczas jeż najczęściej ugryzie/zaciśnie się mocniej- wsuń palec głębiej do pyszczka jeża- będzie to dla niego nieprzyjemne, ale najpewniej puści zamiast zacisnąć zęby mocniej.

2. Dmuchnij intensywnie jeżowi prosto w nos. Będzie to dla niego wyjątkowo nieprzyjemne doznanie.
3. Można spryskać pyszczek jeża mgiełką czystej wody w ostateczności jeżeli inne metody zawodzą.

 Jeżeli zaczyna gryźć nagle może to oznaczać, że coś go boli - sprawdź czy nic mu nie dolega, czy równo chodzi, nie ma nigdzie opuchlizny, zaropiałych oczu oraz czy jego odchody nie mają koloru zielonego lub nieprawidłowej konsystencji oraz czy prawidłowo się odżywia - czy je takie same ilości pokarmu jak wcześniej - to może oznaczać problemy zdrowotne i wówczas należy udać się do weterynarza.

Jeżeli jeż przechodzi właśnie quiling - zmianę igieł również może się denerwować, najlepiej wówczas pozostawić go we względnym spokoju do końca quilingu. 

Czym karmić jeża a czego unikać...

Temat oklepany i jeżeli posiadasz jeża to zapewne wiesz czym go karmić niemniej w związku z coraz liczniejszymi zgłoszeniami w temacie otyłych jeży odświeżę wiedzę jak prawidłowo karmić jeża.

                    

1. Ilość:

2 łyżki stołowe dziennie - podawane wieczorem. Nie podawajcie jeżykowi więcej, szczególnie gdy jeż jest starszy ryzyko, obtłuszczenia i pojawienia się chorób z tym związanych rośnie. A odchudzanie jeża to zdecydowanie trudne zadanie.

2. Co podajemy:

Generalnie suchą karmę dla kociąt dobrej sprawdzonej jakości- szczególnie gdy stanowi główny składnik diety jeża (dla psów i dorosłych kotów się nie nadaje!) oraz robaki (mączniaki/świerszcze/karaczany).

Ponadto miękkie, pozbawione pestek owoce i warzywa (nie podajemy pokarmów wzdymających typu cebula/ kapusta itp jak również cukrów i dodatkowych tłuszczy) 2 razy w tygodniu pamiętając, że również w ilości 2 łyżek. Nie wolno podawać jeżowi pokarmów smażonych/ pieczonych lub w inny sposób mocno przetworzonych czy doprawionych. I jak łatwo się domyślić nie podajemy pokarmów zimnych ani gorących. Jeżeli podajemy karmę mokrą rano należy ją usunąć aby jeż nie miał dostępu do nieświeżego pokarmu. Pamiętajmy również regularnie myć miseczki oraz poidełka. 

Ciekawostka:

Na rynku pojawiła się specjalna karma dla jeży: Pokarm podstawowy dla jeża Beaphar Igelfutter jego skład wygląda tak:

Skład:

Produkty piekarnicze, oleje i tłuszcze, zboża, białkowe ekstrakty roślinne, pestki 6%, owoce 4%, mięczaki i skorupiaki, różne cukry, orzechy 1,5%, drożdże.

Białko: 18%

Tłuszcz 27%

Dla porównania podaję skład karmy Royal Canin kitten:

Skład: suszone mięso drobiowe, ryż, tłuszcze zwierzęce, kukurydza, izolat białka roślinnego*, gluten kukurydziany, hydrolizat białka zwierzęcego, włókno roślinne, pulpa buraczana, sole mineralne, olej rybny, drożdże, olej sojowy, proszek jajeczny, fruktooligosacharydy, wyciąg z drożdży (źródło mannooligosacharydów), wyciąg z aksamitki wzniesionej (źródło luteiny). 

Białko 36%

Tłuszcz: 18%

Stosujemy również karmę Fitmin kitten podaję również jej skład:Skład: Mączka drobiowa, wątroba wieprzowa, tłuszcz drobiowy, ryż, kukurydza, jaja kurze, mączka rybna, ekstrakt mięsny, suszona pulpa buraczana, serwatka w proszku, drożdże browarniane, zarodki pszenne, siemię lniane, mąka skwarkowa, suszone wytłoki jabłkowe, olej z łososia, węglan wapnia, chlorek sodu, chlorek potasu, diwodorofosforan sodu, juka, zawiera przeciwutleniacz i środki konserwujące (dodatki do żywności zgodne z normami WE)

Białko: 37%

Tłuszcz: 22%

Po analizie składu  pokarmów my zdecydowanie pozostajemy przy karmie Royal Canin Kitten oraz Fitmin kitten. Polecam analizę producentowi karmy być może skłoni to go do lepszego dostosowania karmy pod potrzeby jeży. 

Zwierzę nocne ≠ Zwierzę dzienne Jeż pigmejski = Zwierzę nocne

Pojęcie "zwierzę nocne" wydaje się być powszechnie znane, jednak ostatnio coraz więcej osób próbuje usilnie różnymi dodatkowymi pytaniami uzyskać inną odpowiedź na to samo pytanie.

Drogi czytelniku jeżeli decydujesz się na jeża pamiętaj, że to zwierzątko jest zwierzęciem nocnym, ma to swoje plusy i minusy. Jeżeli pracujesz cały dzień, lub po prostu przebywasz poza domem, to taki jeż z pewnością nie będzie czuł się samotny ani nie zdziczeje, jeżeli wrócisz późnym wieczorem aby się nim zająć. Jednak jeżeli pracujesz nocą to nie łudź się, że pomiędzy 7:00-18:00 masz szanse obejrzeć dłuższą aktywność jeża poza przeciąganiem się podczas snu lub jeżeli masz jeża łakomczucha to popołudniową przekąską pomiędzy spaniem a spaniem.
Musisz pamiętać o tym, że jeże wstają pomiędzy godziną 19:00-22:00 w zależności o konkretnego osobnika a idą spać około godziny 6:00-7:00.

Ostatnio w internecie pojawił się intrygujący pogląd, że jeża można "przestawić" aby stał się zwierzęciem dziennym. Na tak pokrętne stwierdzenie istnieje jedyna możliwa równie pokrętna odpowiedź: teoretycznie jeża zapewne można przestawić na "dzienny" tryb (choć ja nigdy bym tego nie próbowała) jednak aby do tego doszło to w dzień należy zapewnić mu całkowitą ciemność i absolutną ciszę. Przez całą noc natomiast należy utrzymywać pełne oświetlenie oraz wszelkie hałasy towarzyszące trybowi dnia codziennego. Należy pamiętać, że "rozstrojenie" trybu funkcjonowania zwierzęcia może być dla niego niebezpieczne i powodować negatywne skutki, jeż może zatracić orientację, przestać jeść lub zachorować.
Jeżeli jednak chodzi o moją osobistą opinię to nigdy nie zdecydowałabym się na tak absurdalne i szkodliwe działanie. Kupując zwierzę możesz całkowicie świadomie wybrać zwierze dopasowane do Twojego trybu dnia. W związku z powyższym życzę rozsądnych i przemyślanych decyzji.

Ile kosztuje jeż?

Głupie pytanie... przecież każdy wie, że tyle za ile są na allegro! ..no dobrze, może tyle co na allegro, albo (ewentualnie) tyle ile podają na stronach hodowli. Mamy więc przekrój cen od ok 200 do 700zł.

To jednak nie wszystko, przecież jeż musi gdzieś mieszkać - duży karton znajdziemy przy śmietniku, do tego parę gazet, kartonik po butach, dwie stare podstawki do filiżanek i terrarium na full wypasie gotowe, resztki z obiadu i trochę karmy z biedronki i w sumie zwierzę z głodu nie umrze.

No i pięknie - mamy jeża za 200zł kupionego od super hodowcy z allegro (którego nawet nie obchodzi komu tego jeża sprzedaje - klient kupił na "kup teraz", zapłacił, więc jest w porządku). Apartament gotowy, więc po co się rozdrabniać, kupujemy drugiego jeża za 200zł, "produkujemy" małe i sprzedajemy. Ha! Jeszcze na całym interesie zarobiliśmy 300zł ze sprzedaży małych, radość w całym domu!

...zabawne? Niezbyt, w sumie przykre - dlaczego? Bo prawdziwe, takie podejście się naprawdę zdarza. To, że jakiś jeż "rozrodczy" zginie w procesie produkcyjnym, czy to, że kondycja samic jest straszna, a 4 z 6 maluchów zostanie zagryzionych się nie liczy, ważne żeby udało się zarobić.

Nie o tym jednak chciałem pisać. Często pytacie ile kosztuje utrzymanie jeża - w tym artykule chciałbym Wam przedstawić wszelkie koszty związane z zakupem i utrzymaniem jeża. Zacznijmy więc o początku:

1. Zakup jeża - zależnie od hodowli, płci, koloru i wieku jeża zapłacimy od 200 do 700zł.
2. Terrarium i wyposażenie - tutaj rozbieżności są naprawdę duże, bo przyszły właściciel jeża musi dokonać wielu wyborów - terrarium czy klatka? jeśli terrarium - szklane czy z płyty meblowej? Zamawiane, własnej roboty czy już posiadane? Wyposażenie w wersji minimalnej czy wszystko na najwyższym poziomie?
   Bardzo trudno podać konkretną kwotę. Pamiętajmy, że są pewne standardowe elementy, które musimy jeżowi zapewnić - terrarium 100x40 to taki bezpieczny rozmiar, którego zmniejszania raczej nie zalecamy, ogrzewanie - kabel grzewczy, żarówka grzewcza, emiter ciepła - wszystko z termostatem, miseczki, poidełko, domek (tu od biedy może być i doniczka), kuweta (może przyjąć wiele form). Możecie dokonać wyceny samodzielnie - w naszym sklepie oferujemy w pełni wyposażone terraria w cenie 575zł (wersja komfortowa) , oczywiście zarabiamy na sprzedaży, jednak zapewniam, że sami nie zrobicie takiego terrarium o wiele taniej, a na pewno będziecie musieli poświęcić na to sporo czasu. Myślę jednak, że przerabiając stary mebel, mając swój materiał i trochę zdolności możecie zbudować i wyposażyć terrarium na przyzwoitym poziomie, mieszcząc się w granicach 300-350zł (taka wersja minimalistyczna).
3. Trociny - tu oprę się na naszej cenie - w naszym sklepie kupicie dobre trociny w dużym opakowaniu za 8zł. Zakładając terrarium o prawidłowych wymiarach - taka paczka starczy na ok 4 duże sprzątania. Jeśli Wasz jeżyk korzysta z kuwety, albo nawet załatwia się do kołowrotka - duże sprzątanie może wypadać ok. raz na miesiąc - tak więc 8zł starczy na 4 miesiące - na miesiąc wychodzi więc 2zł.
4. Karma - absolutnie nie polecamy oszczędzania na jakości karmy. Jeżyk w naszym domu nie ma zwykle zbyt zróżnicowanej diety i z pewnością nie może sam znaleźć pokarmów, które pozwolą mu uzupełnić brakujące składniki. Musimy więc zapewnić mu zbilansowany pokarm najwyższej jakości.
   Polecamy karmy dostępne w naszym sklepie, na nich też oprę wycenę. Przyjmijmy, różnorodną dietę - 1/4 fitmina, 1/4 Roal Canin Babycat i 1/2 Royal Canin Kitten + czasami jajko na twardo, odrobina owoca, warzywo, parę mączników, trochę gotowanego kurczaka (ilość więc i koszty są tak minimalne, że je pominę). Dorosły jeż zje ok 10-20g suchej karmy dziennie - weźmy więc dorosłego jeża żarłoka - 20g x 30 dni w miesiącu = 0,6kg karmy w miesiącu. Przy założonym podziale:
   0,15kg fitmina = 3,15zł
   0,15kg Royal Canin Babycat = 5,25zł
   0,30kg Royal Canin Kitten = 7,50zł
   W sumie - 15,90zł na miesiąc
5. Ogrzewanie - dużo założeń, ale znów ciężko obliczyć koszt uniwersalny. Przyjmijmy ogrzewanie żarówką grzewczą/ceramicznym emiterem ciepła o mocy 50W. Załóżmy, że oprócz lata (koszt ogrzewania nie występuje) temperatura w pomieszczeniu, gdzie mieszka jeż spada czasem do 16 stopni, a w terrarium utrzymujemy 24 stopnie. Powiedzmy, że w chłodnym miesiącu termostat włącza dogrzewanie 8h/dobę:
   8h x 30(dni) x 50W/1000W = 12kWh
   Obecnie w Opolu za 1kWh dostarczoną przez Tauron płacimy ok 55gr, tak więc:
   12kWh x 55gr = 6,60zł na miesiąc
6. Higiena, czyli żwirek do kuwety i wkładki do karuzeli
   Dobry i bezpieczny żwirek do kuwety kosztuje u nas 21,50zł za 7 litrów. Może to wystarczać na (bardzo mniej więcej) 3 do 5 miesięcy, przyjmijmy średnio 4 miesiące, a więc:
   21,50zł / 4 miesiące = 5,38zł na miesiąc 1 wkładka do karuzeli zależnie od indywidualnych potrzeb właściciela starcza na 2-4 dni, przyjmijmy średnio 3 dni. Na miesiąc potrzebujemy więc 10 wkładek. 20 sztuk kosztuje 10zł, więc miesięczny koszt to 5zł.

Podsumowując

Kupując jeża musimy wiązać się z dużymi wydatkami na starcie. Za samego pupila zapłacimy od 200 do 700 zł, zapewnienie mu odpowiednich warunków to (zależnie od estetyki i wkładu własnej pracy) kwota między 300 a 800zł.

Mając już jeża i wyposażone w pełni terrarium ponosimy stałe miesięczne koszty posiadania jeża, są one związane z koniecznością dogrzewania terrarium, karmienia i utrzymywania czystości w terrarium. Sumując powyższe punkty otrzymujemy ok 35zł na miesiąc.

Pamiętajcie, że to tylko szacunek. Musicie również wziąć pod uwagę możliwe choroby - wizyty u weterynarza mogą okazać się bardzo kosztowne. Przykładowo ostatnie leczenie Lilo kosztowało nas ponad 400zł...

Zachowanie i temperament jeży czyli jeż czy jeżyca oraz czy jeża można wychować

Coraz częściej ludzie zadają mi pytanie czy powinni zdecydować się na samca czy na samicę jeża. Nikt ponadto nie spytał nigdy o to jak trudno jeża pod siebie wychować ani tym bardziej czy może lepiej kupić już ułożonego starszego jeża. Oczywiście nie jestem w stanie zanegować tego, iż malutka przesłodzona jeżowa kulka atakuje potencjalnego właściciela wszechogarniającą słodyczą. Myśląc jednak jednobiegunowo można napytać sobie więcej biedy niż może się wydawać w związku z tym zapraszam do lektury, która jest jednocześnie przewodnikiem po zachowaniach naszej kolczastej gromadki w uzależnieniu od płci i wieku.

Na wstępie należy nadmienić, iż jestem daleko od uogólniania ponieważ jeże to niesamowicie temperamentne zwierzęta, i każdy jest inny - a jaki konkretnie? - to wie tylko jego właściciel.

Można przyjąć (w oparciu o moją niewielką grupę badawczą), że samce i samice jako małe jeżyki nie różnią się pod względem zachowania. Na charakter młodych jeży ma wpływ ich waga początkowa. Największy jeżyk zwykle piszczy najgłośniej i jest największym indywiduum z całego rodzeństwa. Największy maluch jest również najbardziej ciekawski ale i ostrożny. Przy dołożeniu odpowiednich starań od małego można go zmienić w mocno socjalnego jeża, który zawsze chętnie będzie biegał po całym mieszkaniu i zaczepiał ludzi siedzących nieopodal (jak Lilo czy Carmen). Najmniejszy jeżyk z miotu z kolei zawsze jest najbardziej naiwny, i zdecydowanie najsilniej lgnie do ludzi. Przy dołożeniu starań hodowcy rosną z nich straszne słodziaki (jak nasza Shadow, która zawsze wieczorami chętnie biegnie na ręce). Jeżyki o średniej przeciętnej masie powinien ocenić hodowca na podstawie obserwacji ich zachowań.

Decydując się na małego jeża dostajemy go do domu w najgorszym możliwym momencie - w okresie queelingu, czyli gdy mały jeżyk zaczyna zmieniać igły, co powoduje u niego zmiany nastroju i stały ból utrzymujący się nawet kilka tygodni. Nie można się więc dziwić, iż jeżyk jest wówczas ciągle zły, zestresowany i przerażony jako że sam nie do końca rozumie co i dlaczego dzieje się z jego ciałem. To, że posiadamy tą wiedzę absolutnie nie zmniejsza jednak ochoty trzymania maluszka na rękach i chęci poznania nowego domownika bliżej. Ta teoretyczna wiedza również absolutnie nie wpływa na to, iż odebrałam, już kilkadziesiąt maili z zapytaniem dlaczego mój jeżyk po 5 dniach, 3 tygodniach czy 2 miesiącach nadal fuka i się stroszy. Jeżyk do osiągnięcia 6 miesiąca ma prawo i zazwyczaj z reguły do tego wieku miewa humory. Jeżeli chcesz mieć jeża i decydujesz się na kolczaste maleństwo zminimalizuj oczekiwania względem niego. Natomiast uzbrój się w dużo cierpliwości i wyrozumiałości ponieważ ułożenie małego jeża to nie lada wyzwanie( ale o tym szeżej innym razem). W przypadku naszych pierwszych jeży sama byłam bliska poddaniu się z oswajaniem gdy długi czas (kilka miesięcy) nic nie przynosiło efektów, okazało się jednak iż cierpliwość popłaca i niegdyś buńczuczna i waleczna Lilo dziś jest moją ulubioną jeżynką, która niemalże zapomniała o stroszeniu kolców a fuczy wyłącznie u weterynarza. Jednak przyszły właścicielu jeża czy jesteś gotowy na to, iż może się okazać (zdarzają się oczywiście wyjątki od reguły), iż Twój przesłodzony mały kasztanek wolałby żebyś dał mu święty spokój i będzie emanował takim komunikatem wszem i wobec przez kilka miesięcy?

Decydując się na kupno dorosłego jeża od profesjonalnego hodowcy jesteśmy w stanie otrzymać rzetelne informacje o temperamencie zwierzęcia, jego zachowaniach i preferencjach. I nie można pominąć faktu, iż przez cały problematyczny okres oswajania ktoś przebrnął za nas. Przy takiej decyzji uważaj szczególnie na oszustów, którzy sprzedają jeża podając jego fałszywy wiek. Optymalnie takiego jeżyka dostać z hodowli, która ma udokumentowaną datę jego urodzin. Uważam, że jeżeli planujesz zakup zwierzaka przyjaciela a nie w celach hodowlanych to warto wziąć pod rozwagę jeżeli nadarzy się rzetelna okazja zakupu dorosłego jeżyka. Jeżeli będzie z pewnego źródła to zaoszczędzi wielu rozczarowań i trudnych chwil. Szczególnie jeżeli jeżyk ma być kompanem dla dziecka - starsze jeże wstają wcześniej.

Według mnie nie ma różnic w charakterze i sposobie oswajania między samcem a samicą jeża. Każdego jeża (a przynajmniej zdecydowaną większość) można sobie wychować. Jest to jednak proces trudny i długotrwały, zależny od wielu czynników, które kształtowały jeżyka od najmłodszych tygodni. Dlatego ważne jest rozsądne wybieranie źródła, z którego sprowadzamy jeża. Kupując jeża niezależnie od wieku i płci pamiętajcie, że jeże to nocne zwierzęta egzotyczne, niepodobne go gryzoni, psowatych czy kotowatych i aby się nie rozczarować należy zapoznać się z jak największą ilością informacji na ich temat.